Teratogens

<span class="bigtext">(set: $typewriterText to "bunTTTis: Tamang Tingin sa Teratogens") (display: "Typewriter")</span> Hello! Maligayang pagsalubong sa <i> bunTTTis: Tamang Tingin sa Teratogens </i>, isang interaktibong paraan ng pagtuklas at pag-alam sa mga teratogens: ano-ano ang mga karaniwang teratogens at ano ang kanilang panganib sa mga buntis at sa kanilang dinadalang anak. Layunin ng proyektong ito ay isalin ang mga impormasyong pang-medikal na ito sa wikang Filipino para mas madaling maintindihan ng mga buntis sa Pilipinas. Kami ang Group 12B, at ito ang aming proyektong ginawa para sa aming Ontogeny module sa HD 201. Piliin sa mga nakalista sa ibaba ang inyong gustong gawin. [[Umpisahan ang kwento. | Start Page]] [[Ano ang teratogens? | Teratogens]] [[Sino-sino ang mga gumawa ng proyekto? | Authors]] [[Tignan ang mga sanggunian ng proyekto. | References]] (set: $score to 0)

<span class="bigtext">(set: $typewriterText to "Simula ng kwento") (display: "Typewriter")</span> Maligayang pagbuntis! Sa kwentong ito, ikaw ay gumaganap sa papel ng isang nanay sa kanyang unang pagbubuntis. Ang ating layunin ay ingatan ang paglaki ng sanggol habang siyang nasa sinapupunan o bahay-bata pa lamang. Ito ay pwede nating magawa sa pag-iwas sa paggamit ng mga delikadong teratogens habang tayo ay buntis, at sa pamamagitan ng pagtingin sa iba't ibang eksena o tagpuan, pwede nating matutunan at matuklasan ang mga ito. Mayroong sampung eksena ang kwentong ito, at makakakuha ka ng isang puntos sa bawat desisyon na pinili mong tiyak na makakaligtas sa paglaki ng iyong sanggol. Good luck nanay! <style> img { max-width: 100%; max-height: 100%; </style> <img src=https://covid19.lacounty.gov/wp-content/uploads/GettyImages-1197692604.jpg> </div> Pumili sa ibaba. [[Ipagpatuloy ang kwento | Scenario 1]] [[Ano ulit ang ibig sabihin ng teratogens?| Teratogens]]

<span class="bigtext"> Ano ang teratogens? </span> Ayon sa aklat na Williams Obstetrics, ang teratogen ay kahit anong bagay tulad ng droga, pagkain, mikrobyo, sakit, o kemikal na makakaapekto sa natural na paglaki ng sanggol sa sinapupunan. Kapag gumamit o naapektuhan ang buntis ng isang teratogen, pwedeng magkaroon ang sanggol ng iba't ibang abnormalidad sa parte ng kanyang katawan, mahadlang ang kanyang tamang timbang sa kapanganakan, o maapektuhan ang tamang kalalabasan ng paglaki ng sanggol. Mahalaga na habang buntis ang isang nanay ay mayroon siyang kaalaman tungkol sa mga karaniwang teratogen para maiwasan niya ang mga ito, at maging ligtas ang paglaki ng kanyang baby. [[Umpisahan ang kwento. | Start Page]] [[Bumalik sa title screen.| Restart]]

<span class="bigtext"> Mga sanggunian </span> Ito ang mga ginamit na sanggunian sa proyekto: American College of Obstetricians and Gynecologists. (2011). Methamphetamine abuse in women of reproductive age. Committee Opinion No. 479. Obstet Gynecol, 117, 751–5. Bastos Maia, S., Rolland Souza, A. S., Costa Caminha, M. D. F., Lins da Silva, S., Callou Cruz, R. D. S. B. L., Carvalho dos Santos, C., & Batista Filho, M. (2019). Vitamin A and pregnancy: A narrative review. Nutrients, 11(3), 681. Bisson, D.L., Newell, S.D., & Laxton, C, on behalf of the Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. (2018). Antenatal and postnatal analgesia. Scientific Impact Paper No. 59. BJOG, 126(4), e115– 24. Center for Disease Control and Prevention (2020). Parasites - Toxoplasmosis (Toxoplasma infection). Retrieved from https://www.cdc.gov/parasites/toxoplasmosis/ Center for Disease Control and Prevention (2018). What you need to know about marijuana use and pregnancy. Retrieved from https://www.cdc.gov/ Center for Disease Control and Prevention (2017). Rubella (German Measles, Three-Day Measles). Retrieved from https://www.cdc.gov/rubella/ Dashe, J. S., Bloom, S. L., Spong, C. Y., & Hoffman, B. L. (2018). Williams obstetrics (25th edition). McGraw Hill Professional. Drugs.com (2019). Tetracycline Pregnancy and Breastfeeding Warnings. Retrieved from https://www.drugs.com/pregnancy/tetracycline.html Knothe H, Dette GA. (1985). Antibiotics in pregnancy: toxicity and teratogenicity. Infection, 13(2), 49-51. Kravetz, J. D., & Federman, D. G. (2005). Toxoplasmosis in pregnancy. The American journal of medicine, 118(3), 212-216. March of Dimes. (2014). Mercury and pregnancy. Retrieved from https://www.marchofdimes.org/ Moore, K.L., Persaud, T.V.N., & Torchia, M.G. (2016). The developing human: Clinically oriented embryology (10th ed.). Philadelphia, PA: Elsevier. NIDA. (2020). What are the risks of methamphetamine misuse during pregnancy? Retrieved from https://www.drugabuse.gov/ Prapavessis, H., De Jesus, S., Harper, T., Cramp, A., Fitzgeorge, L., Mottola, M. F., ... & Selby, P. (2014). The effects of acute exercise on tobacco cravings and withdrawal symptoms in temporary abstinent pregnant smokers. Addictive behaviors, 39(3), 703-708. World Health Organization. (2011). Guideline: vitamin A supplementation in pregnant women. World Health Organization. Retrieved from https://www.who.int/ Ang lahat ng mga ginamit na imahe sa larong ito ay kinuha mula sa Google Images, at ang credit para sa kanila ay sa kanilang orihinal na mga may-ari. Ano ang inyong gustong gawin? [[Bumalik sa title screen.| Restart]] [[Umpisahan ang kwento. | Start Page]]

<span class="bigtext">(set: $typewriterText to "Eksena 1") (display: "Typewriter")</span> Umuwi ang asawa mo nang may dalang masamang balita. Hindi na nito na-renew ang kontrata mula sa kanyang employer. Karaniwan na ang ganitong pangyayari. Mula’t sapul, kontraktwal na trabaho lamang ang napapasukan ng iyong asawa dahil hindi naman ito nakapagtapos ng hayskul. Lubos mong iniinda ito sa pagkakataon ngayon sapagkat pinagdadala mo na ang una niyong anak nang limang buwan at hindi mo alam kung paano tutustusan ang mga gastusin. Tinawagan mo ang iyong matalik na kaibigan upang maglabas ng sama ng loob. Niyaya ka nitong mag-inuman, katulad ng dati. { <style> img { max-width: 100%; max-height: 100%; </style> <img src=https://i.pinimg.com/originals/00/29/4d/00294d5719bc3886e3fe95e0b83fe5a7.jpg> </div> } Ano ang iyong gagawin? [[Pumayag upang mabawasan ang stress. | Pumayag na uminom ng alak]] [[Tumanggi dahil hindi ka sigurado kung makaka-apekto ito sa iyong dinadalang sanggol. | Humindi sa pag-inom ng alak]]

<span class="bigtext"> Sino ang mga may akda ng proyekto? </span> Ang mga gumawa ng proyektong ito ay sina: MANGUBA, Vincent D. MANLAPID, Jerico Mari C. MARCO, Kitz Paul D. MARQUEZ, John Matthew C. MELENDRES, Ma. Victoria L. ng Groupong 12B ng Batch 2025, para sa kanilang proyekto para sa Ontogeny module sa HD 201. Ano ang inyong gustong gawin? [[Bumalik sa title screen.| Restart]] [[Umpisahan ang kwento. | Start Page]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="wrong">(set: $typewriterText to "Naku!") (display: "Typewriter") </span> Delikado po ang inyong piniling aksyon, nanay! </span> <span class="emphasize"> Mahigpit na ipinagbabawal ang pagkonsumo ng kahit anong dami at uri ng alcohol o alak </span> (maski San Mig Light pa yan). Add text here. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pagkonsumo ng kahit anong dami o uri ng alak </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Kapag nakagawian na ang pag-inom ng alak bago nabuntis, hindi pa huli ang lahat para tumigil sa pag-iinom. Kung maaari, iwasan ang pag-inom ng alak habang nagbubuntis pati na rin kung pinaghihinalaan pa lamang na buntis kayo. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.urmc.rochester.edu/MediaLibraries/URMCMedia/childrens-hospital/craniofacial/images/baby-cleft-lip.jpg'/> </div> <figcaption> <b>Pisikal na abnormalidad</b> <br> tulad ng maliit na butas ng mata, manipis na upper lip, makinis na balat sa pagitan ng ilong at upper lip (o ang tinatawag na philtrum), at maliit na ulo </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.healthynewbornnetwork.org/hnn-content/uploads/LBW-blog.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Low birth weight </b> <br> (mababang timbang sa kapanganakan) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://dphhs.mt.gov/portals/85/publichealth/documents/SchoolHealth/Photos/Neurologicaldisordersbrain.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Neurological na mga abnormalidad </b> <br> tulad ng mahinang memorya, balanse, at koordinasyon </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://elearningindustry.com/wp-content/uploads/2016/12/12-learning-building-blocks-can-use.jpeg'/> </div> <figcaption> <b> Diperensya sa pag-iisip </b> <br> Hirap sa pag-aaral (lalo na sa matematika), mababang IQ, delay sa pananalita </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.sciencemag.org/sites/default/files/styles/article_main_large/public/images/cc_DAAH33_16x9.jpg?itok=vFR1thX2' /> </div> <figcaption> <b> Problema sa puso, buto, at bato (kidney) </b> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://lauriemccabe.files.wordpress.com/2016/04/blurry-eye-chart.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Problema sa paningin at pandinig </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 2 ]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="right">(set: $typewriterText to "Tama") (display: "Typewriter") </span> ang inyong naging desisyon!</span> </span>(set: $score to $score+1) <span class="emphasize"> Mahigpit na ipinagbabawal ang pagkonsumo ng kahit anong dami at uri ng alcohol o alak </span> (maski San Mig Light pa yan). Add text here. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pagkonsumo ng kahit anong dami o uri ng alak </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Kapag nakagawian na ang pag-inom ng alak bago nabuntis, hindi pa huli ang lahat para tumigil sa pag-iinom. Kung maaari, iwasan ang pag-inom ng alak habang nagbubuntis pati na rin kung pinaghihinalaan pa lamang na buntis kayo. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.urmc.rochester.edu/MediaLibraries/URMCMedia/childrens-hospital/craniofacial/images/baby-cleft-lip.jpg'/> </div> <figcaption> <b>Pisikal na abnormalidad</b> <br> tulad ng maliit na butas ng mata, manipis na upper lip, makinis na balat sa pagitan ng ilong at upper lip (o ang tinatawag na philtrum), at maliit na ulo </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.healthynewbornnetwork.org/hnn-content/uploads/LBW-blog.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Low birth weight </b> <br> (mababang timbang sa kapanganakan) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://dphhs.mt.gov/portals/85/publichealth/documents/SchoolHealth/Photos/Neurologicaldisordersbrain.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Neurological na mga abnormalidad </b> <br> tulad ng mahinang memorya, balanse, at koordinasyon </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://elearningindustry.com/wp-content/uploads/2016/12/12-learning-building-blocks-can-use.jpeg'/> </div> <figcaption> <b> Diperensya sa pag-iisip </b> <br> Hirap sa pag-aaral (lalo na sa matematika), mababang IQ, delay sa pananalita </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.sciencemag.org/sites/default/files/styles/article_main_large/public/images/cc_DAAH33_16x9.jpg?itok=vFR1thX2' /> </div> <figcaption> <b> Problema sa puso, buto, at bato (kidney) </b> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://lauriemccabe.files.wordpress.com/2016/04/blurry-eye-chart.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Problema sa paningin at pandinig </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 2 ]]

<span class="bigtext">(set: $typewriterText to "Eksena 2") (display: "Typewriter")</span> Narinig mo mula sa isang barangay health seminar na maraming kumplikasyon ang maaaring mangyari sa katawan ng tao kapag ito’y naninigarilyo. Ang iyong asawa ay pitong taon nang naninigarilyo. Ikaw ay nangangamba sa kung anong maaaring maging epekto nito sa anim na buwang sanggol na dinadala mo sa iyong sinapupunan. { <style> img {max-width: 100%;max-height: 100%;</style> <img src=https://api.time.com/wp-content/uploads/2016/12/smoking-health.jpg> </div> } Ano ang iyong gagawin? [[Pakiusapan ang asawa kung maaaring limitahan ang paninigarilyo, o hindi naman kaya ay manigarilyo na lamang sa hiwalay na lugar at magpalipas ng ilang oras bago bumalik mula sa paninigarilyo. | Limitahan ang paninigarilyo]] [[Hayaan na lamang ito sapagkat hindi naman ikaw ang mismong naninigarilyo kaya’t hindi ito makakaapekto sa iyong anak.| Hayaan ang paninigarilyo ]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="right">(set: $typewriterText to "Tama") (display: "Typewriter") </span> ang naging desisyon mo!</span> </span>(set: $score to $score+1) <span class="emphasize"> Hindi nirerekomenda ng mga doktor ang paninigarilyo habang buntis. </span> Ang tabako ay may sangkap ng nikotina, cotinine, cyanide, thiocyanate, lead, at carbon monoxide na pwedeng magdulot ng dagdag na panganib na magkaroon ng depekto sa pagbuo at paglaki ng sanggol sa sinapupunan. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Paninigarilyo </li> <li> Paglanghap ng usok ng sigarilyo (2nd hand smoking) </li> <li> E-cigarettes o vape (may nikotina rin ito) </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Kapag nakagawian na ang paninigarilyo bago nabuntis, hindi pa huli ang lahat para tumigil sa pag-yoyosi. Kung maaari, iwasan ang paninigarilyo habang nagbubuntis pati na rin kung pinaghihinalaan pa lamang na buntis kayo. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://3pw8zx30ta4c3jegjv14ssuv-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/sites/2/2019/12/19-PSX-6049-kaylee-newborn-800x602.jpg'/> </div> <figcaption> <b>Hydrocephaly </b> <br> (paglobo ng ulo ng sanggol dulot ng pagkaipon ng likido) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://proteinswebteam.github.io/interpro-blog/assets/media/images/posts/Final_Microcephaly2.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Microcephaly </b> <br> (maliit ang sukat ng ulo ng sanggol kung ikukumpara sa karaniwang laki) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Pius_Agbenorku/publication/236833309/figure/fig1/AS:305269440565270@1449793314120/A-baby-with-cleft-lip-and-palate-right-unilateral-complete.png' /> </div> <figcaption> <b> Cleft lip and palate </b> <br> (biyak na labi o ngalangala) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.cdc.gov/ncbddd/birthdefects/images/gastroschisis-web.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Gastrochitis </b> <br> (maling pagpwesto ng bituka sa labas ng katawan ng sanggol) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/publication/24231718/figure/fig1/AS:677714646274049@1538591171347/Note-the-small-right-hand-with-short-fingers.png' /> </div> <figcaption> <b> Deporma sa kamay </b> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.healthynewbornnetwork.org/hnn-content/uploads/LBW-blog.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Low birthweight </b> <br> (mababang timbang ng sanggol sa kapanganakan) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 3 ]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="wrong">(set: $typewriterText to "Naku!") (display: "Typewriter") </span> Nalagay sa panganib ang paglaki ng inyong sanggol! </span> <span class="emphasize"> Hindi nirerekomenda ng mga doktor ang paninigarilyo habang buntis. </span> Ang tabako ay may sangkap ng nikotina, cotinine, cyanide, thiocyanate, lead, at carbon monoxide na pwedeng magdulot ng dagdag na panganib na magkaroon ng depekto sa pagbuo at paglaki ng sanggol sa sinapupunan. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Paninigarilyo </li> <li> Paglanghap ng usok ng sigarilyo (2nd hand smoking) </li> <li> E-cigarettes o vape (may nikotina rin ito) </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Kapag nakagawian na ang paninigarilyo bago nabuntis, hindi pa huli ang lahat para tumigil sa pag-yoyosi. Kung maaari, iwasan ang paninigarilyo habang nagbubuntis pati na rin kung pinaghihinalaan pa lamang na buntis kayo. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://3pw8zx30ta4c3jegjv14ssuv-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/sites/2/2019/12/19-PSX-6049-kaylee-newborn-800x602.jpg'/> </div> <figcaption> <b>Hydrocephaly </b> <br> (paglobo ng ulo ng sanggol dulot ng pagkaipon ng likido) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://proteinswebteam.github.io/interpro-blog/assets/media/images/posts/Final_Microcephaly2.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Microcephaly </b> <br> (maliit ang sukat ng ulo ng sanggol kung ikukumpara sa karaniwang laki) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Pius_Agbenorku/publication/236833309/figure/fig1/AS:305269440565270@1449793314120/A-baby-with-cleft-lip-and-palate-right-unilateral-complete.png' /> </div> <figcaption> <b> Cleft lip and palate </b> <br> (biyak na labi o ngalangala) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.cdc.gov/ncbddd/birthdefects/images/gastroschisis-web.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Gastrochitis </b> <br> (maling pagpwesto ng bituka sa labas ng katawan ng sanggol) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/publication/24231718/figure/fig1/AS:677714646274049@1538591171347/Note-the-small-right-hand-with-short-fingers.png' /> </div> <figcaption> <b> Deporma sa kamay </b> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.healthynewbornnetwork.org/hnn-content/uploads/LBW-blog.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Low birthweight </b> <br> (mababang timbang ng sanggol sa kapanganakan) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 3 ]]

<span class="bigtext">(set: $typewriterText to "Eksena 3") (display: "Typewriter")</span> Pagkalabas ng ospital galing sa panganganak, pinaghandaan ka ng iyong biyenan ng iba’t ibang pagkain. Karamihan sa mga ito ay mga isda tulad ng blue marlin, mackerel, at tuna. Ayon sa kanya, mainam na kainin ang mga ito upang mabilis na bumalik ang lakas mo mula sa panganganak. { <style> img { max-width: 100%; max-height: 100%; </style> <img src=https://media-cdn.tripadvisor.com/media/photo-s/02/e0/00/de/caption.jpg> </div> } Ano ang iyong gagawin? [[Tanggihan ang alok sapagkat nalaman mo sa chismis ng iyong kumare na dapat iniiwasan ang mga isdang ito habang nagbubuntis o habang nagpapadede. | Tanggihan ang isda.]] [[Kumain na lamang sapagkat nakahihiyang tanggihan ang biyenan.| Kinain ang isda]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="wrong">(set: $typewriterText to "Naku!") (display: "Typewriter") </span> Hindi ito ligtas para sa sanggol! </span> <span class="emphasize"> Ang mercury ay nakakasama sa ina at sa sanggol. </span> Maaari nitong apektuhan ang nervous system (ang utak at ang spinal cord), ang mga baga, at ang mga kidney ng buntis. Ito ay maaaring makapasok sa katawan sa pamamagitan ng: 1) paghawak nito, 2) paglanghap nito sa hangin, at 3) pag-inom ng kontaminadong tubig o pagkain ng mga malalaking isda tulad ng shark, marlin, mackerel, swordfish, tilefish, at tuna. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pagkain ng shark, marlin (malasugui), mackerel (tanguigue), swordfish, tilefish (matang-dagat), at tuna </li> <li> Mga sirang thermometer na hindi digital at mga basag na bumbilya </li> <li> Mercury fillings sa ngipin </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Kung nagtatrabaho sa dentista, sa minahan, o sa kung anumang trabaho na humahawak ng mercury, kausapin ang inyong boss sa mga pag-iingat na dapat gawin at kung maaari kayong gumawa ng iba pang tungkulin upang maiwasan ang inyong pagkakalantad sa mercury </li> <li> Kung nagpapadentista, ipaalam sa iyong dentista na kayo ay buntis upang hindi gamitan ng mercury fillings </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://proteinswebteam.github.io/interpro-blog/assets/media/images/posts/Final_Microcephaly2.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Microcephaly </b> <br> (maliit na ulo sa kapanganakan) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.allnews.ge//images/kidcrying.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Developmental delay </b> <br> (problema sa tamang kalalabasan ng paglaki) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 4]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="right">(set: $typewriterText to "Tama") (display: "Typewriter") </span> ang naging desisyon mo!</span> </span>(set: $score to $score+1) <span class="emphasize"> Ang mercury ay nakakasama sa ina at sa sanggol. </span> Maaari nitong apektuhan ang nervous system (ang utak at ang spinal cord), ang mga baga, at ang mga kidney ng buntis. Ito ay maaaring makapasok sa katawan sa pamamagitan ng: 1) paghawak nito, 2) paglanghap nito sa hangin, at 3) pag-inom ng kontaminadong tubig o pagkain ng mga malalaking isda tulad ng shark, marlin, mackerel, swordfish, tilefish, at tuna. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pagkain ng shark, marlin (malasugui), mackerel (tanguigue), swordfish, tilefish (matang-dagat), at tuna </li> <li> Mga sirang thermometer na hindi digital at mga basag na bumbilya </li> <li> Mercury fillings sa ngipin </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Kung nagtatrabaho sa dentista, sa minahan, o sa kung anumang trabaho na humahawak ng mercury, kausapin ang inyong boss sa mga pag-iingat na dapat gawin at kung maaari kayong gumawa ng iba pang tungkulin upang maiwasan ang inyong pagkakalantad sa mercury </li> <li> Kung nagpapadentista, ipaalam sa iyong dentista na kayo ay buntis upang hindi gamitan ng mercury fillings </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://proteinswebteam.github.io/interpro-blog/assets/media/images/posts/Final_Microcephaly2.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Microcephaly </b> <br> (maliit na ulo sa kapanganakan) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.allnews.ge//images/kidcrying.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Developmental delay </b> <br> (problema sa tamang kalalabasan ng paglaki) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 4]]

<span class="bigtext">(set: $typewriterText to "Eksena 4") (display: "Typewriter")</span> Ikaw ay dalawang buwan nang nagdadalang-tao. Dalawang linggo na noong simula mong mapansin na parang dumadami ang pimple mo sa mukha. Nangangamba kang maaari itong mag breakout nang malala. Nakita mo sa inyong medicine cabinet ang isang banig ng Isotretinoin 10mg. Naalala mo na ito ang gamot na mabisang nagpawala ng mga pimples mo sa mukha noong nagkaroon ka ng matinding breakout. { <style> img { max-width: 100%; max-height: 100%; </style> <img src=https://cdn-prod.medicalnewstoday.com/content/images/articles/326/326661/a-woman-with-pregnancy-acne.jpg> </div> } Ano ang iyong gagawin? [[Uminom ng isotretinoin 10mg katulad nang kung paano mo ito iniinom dati. Ang isotretinoin ay mabisang gamot para sa pimples.|Uminom ng isotretinoin]] [[Kumunsulta sa doktor ukol sa dumaraming pimples sa mukha.| Kumunsulta muna sa inyong doktor]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="wrong">(set: $typewriterText to "Hala") (display: "Typewriter") </span> nanay, delikado po ito sa inyong sanggol! </span> <span class="emphasize"> Ang gamot na isotretinoin ay malubhang nakakapinsala para sa sanggol sa sinapupunan bago pa man ito ipagbuntis. </span> Ang isotretinoin ay ginagamit upang gamutin ang mga malulubhang kaso ng tagihawat o <i> acne </i>. Ito ay klase ng gamot na mula sa vitamin A. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pag-inom ng kahit na anong dose ng isotretinoin bago at habang nagbubuntis. </li> <li> Pinakamahalagang hindi maexpose ang buntis sa gamot na ito sa ika-3 hanggang ika-5 linggo mula nang siya’y mabuntis. </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Ang isotretinoin ay isang prescription drug at maaari lamang inumin nang may tamang gabay ng doktor.</li> <li> Ipaalam sa doktor na nagreseta ng isotretinoin kung mayroong balak magbuntis upang maitigil ang pag-inom ng gamot buwan bago ang pina-planong pagbubuntis.</li> <li> Ang pagdami ng mga tagihawat habang nagdadalantao ay karaniwang sintomas ng pagbubuntis. Sa mga kaso nang malubhang breakout, mainam na kumunsulta sa doktor bago gumamit ng mga gamot.</li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Mehmet_Oc/publication/265393266/figure/fig1/AS:295771523043332@1447528834737/Dysmorphic-face-of-the-baby.png' /> </div> <figcaption> <b>Cranio-facial dysmorphism </b> <br> (depormasyon sa struktura ng ulo at mukha) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://i0.wp.com/images-prod.healthline.com/hlcmsresource/images/topic_centers/2018-7/Grade_III_microtia-1296x728-body.jpg?w=1155&h=1528'/> </div> <figcaption> <b> Microtia </b> <br> (maliit o hindi pagkabuo ng tainga) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://i.pinimg.com/originals/c5/d2/41/c5d24138122112798dc16e8d2ab886e1.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Micrognathia </b> <br> (maliit na panga) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Pius_Agbenorku/publication/236833309/figure/fig1/AS:305269440565270@1449793314120/A-baby-with-cleft-lip-and-palate-right-unilateral-complete.png'/> </div> <figcaption> <b> Cleft palate </b> <br> (pagkabingot) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Subhashchandra_Daga/publication/16723541/figure/fig1/AS:340325840244739@1458151411988/DiGeorges-syndrome-shows-abnormal-facies-with-receding-chin-and-low-set-ears.png' /> </div> <figcaption> <b> Thymic aplasia </b> <br> (hindi pagkadevelop ng thymus) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://st1.thehealthsite.com/wp-content/uploads/2019/11/Babys-heart.jpg?impolicy=Medium_Resize&w=1200&h=800'/> </div> <figcaption> <b> Cardiovascular defects </b> <br> (mga depekto sa puso at mga ugat) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.cdc.gov/ncbddd/childdevelopment/images/baby-brain-illustration-500px.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Pagkapurol ng utak </b> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 5]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="right">(set: $typewriterText to "Tama") (display: "Typewriter") </span> po ang naging desisyon ninyo! </span> Sa paraang ito, gaganda na nga ang itsura ninyo, ligtas pa ang inyong sanggol!(set: $score to $score+1) <span class="emphasize"> Ang gamot na isotretinoin ay malubhang nakakapinsala para sa sanggol sa sinapupunan bago pa man ito ipagbuntis. </span> Ang isotretinoin ay ginagamit upang gamutin ang mga malulubhang kaso ng tagihawat o <i> acne </i>. Ito ay klase ng gamot na mula sa vitamin A. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pag-inom ng kahit na anong dose ng isotretinoin bago at habang nagbubuntis. </li> <li> Pinakamahalagang hindi maexpose ang buntis sa gamot na ito sa ika-3 hanggang ika-5 linggo mula nang siya’y mabuntis. </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Ang isotretinoin ay isang prescription drug at maaari lamang inumin nang may tamang gabay ng doktor.</li> <li> Ipaalam sa doktor na nagreseta ng isotretinoin kung mayroong balak magbuntis upang maitigil ang pag-inom ng gamot buwan bago ang pina-planong pagbubuntis.</li> <li> Ang pagdami ng mga tagihawat habang nagdadalantao ay karaniwang sintomas ng pagbubuntis. Sa mga kaso nang malubhang breakout, mainam na kumunsulta sa doktor bago gumamit ng mga gamot.</li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Mehmet_Oc/publication/265393266/figure/fig1/AS:295771523043332@1447528834737/Dysmorphic-face-of-the-baby.png' /> </div> <figcaption> <b>Cranio-facial dysmorphism </b> <br> (depormasyon sa struktura ng ulo at mukha) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://i0.wp.com/images-prod.healthline.com/hlcmsresource/images/topic_centers/2018-7/Grade_III_microtia-1296x728-body.jpg?w=1155&h=1528'/> </div> <figcaption> <b> Microtia </b> <br> (maliit o hindi pagkabuo ng tainga) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://i.pinimg.com/originals/c5/d2/41/c5d24138122112798dc16e8d2ab886e1.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Micrognathia </b> <br> (maliit na panga) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Pius_Agbenorku/publication/236833309/figure/fig1/AS:305269440565270@1449793314120/A-baby-with-cleft-lip-and-palate-right-unilateral-complete.png'/> </div> <figcaption> <b> Cleft palate </b> <br> (pagkabingot) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Subhashchandra_Daga/publication/16723541/figure/fig1/AS:340325840244739@1458151411988/DiGeorges-syndrome-shows-abnormal-facies-with-receding-chin-and-low-set-ears.png' /> </div> <figcaption> <b> Thymic aplasia </b> <br> (hindi pagkadevelop ng thymus) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://st1.thehealthsite.com/wp-content/uploads/2019/11/Babys-heart.jpg?impolicy=Medium_Resize&w=1200&h=800'/> </div> <figcaption> <b> Cardiovascular defects </b> <br> (mga depekto sa puso at mga ugat) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.cdc.gov/ncbddd/childdevelopment/images/baby-brain-illustration-500px.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Pagkapurol ng utak </b> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 5]]

<span class="bigtext">(set: $typewriterText to "Eksena 5") (display: "Typewriter")</span> Pagkatapos ng Bible study niyong magkukumare, inofferan ka ng isa sa mga ito ng vitamin A supplement. Makakatulong daw ito upang pagandahin ang lagay ng mata at para mas lalong kuminis ang kutis. Garantisado rin daw na ito ay 100% natural. Inaalukan ka nito ng 50% discount at commission kung tutulungan mo siyang magbenta. { <style> img { max-width: 100%; max-height: 100%; </style> <img src=https://images-na.ssl-images-amazon.com/images/I/61UbKyUICLL._AC_SL1000_.jpg> </div> } Ano ang iyong gagawin? [[Bumili at inumin dahil ito’y supplement lamang at walang masamang epekto sa katawan.|Gamitin ang vitamin A supplement]] [[Tumangging bumili ngunit patusin ang alok nitong magbenta sa mga kakilala mo ring buntis. | Ibenta sa ibang buntis]] [[Isnobin si kumare. | Isnobin]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="wrong">(set: $typewriterText to "Hala") (display: "Typewriter") </span> , pwede po nating mapahamak ang ating sanggol kung hindi natin alam kung ano ang ligtas na dami ng Vitamin A! </span> <span class="emphasize"> Ayon sa WHO, hindi nirerekomenda ang pag-inom ng vitamin A supplement bilang parte ng routine bago manganak </span> maliban na lamang kung may malubhang kakulangan dito. Karaniwang nakukuha ang vitamin A mula sa pagkain ng prutas at gulay. Ang natural na vitamin A na ito ay walang masamang epekto sa ipinagbubuntis. Subalit, ang mga porma ng vitamin A (retinol at retinyl esters) na nakukuha mula sa mga supplements ay nakitaan ng masamang epekto sa sanggol na nasa sinapupunan. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pag-inom ng isang malakihang dose na lagpas ng 25,000 IU or araw-araw na pag-inom ng lagpas 10,000 IU sa unang 60 araw ng pagbubuntis </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Magkonsulta sa doktor sa iyong prenatal checkup tungkol sa mga kinakailangan at ipinagbabawal na vitamins o ibang mga gamot habang nagbubuntis. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Anembryonic_gestation.jpg/300px-Anembryonic_gestation.jpg' /> </div> <figcaption> <b>Pagkalaglag </b> <br> (pagkamatay ng sanggol sa sinapupunan) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Pius_Agbenorku/publication/236833309/figure/fig1/AS:305269440565270@1449793314120/A-baby-with-cleft-lip-and-palate-right-unilateral-complete.png'/> </div> <figcaption> <b> Orofacial cleft </b> <br> (biyak na labi o ngalangala) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.humpath.com/IMG/jpg_macrocephay_hydrocephaly_dysmorphism_21w_1.jpg' class="centerimg" /> </div> <figcaption> <b> Depormasyon sa ulo, utak, puso, ugat, o thymus </b> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://i.pinimg.com/originals/f8/0b/d0/f80bd0700155849637b4e7a116365aa3.png'/> </div> <figcaption> <b> Anomalya sa daluyan ng ihi </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 6]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="right">(set: $typewriterText to "Tama!") (display: "Typewriter") </span> Ok lang kung medyo irapan ka ng kumare mo, basta't ligtas ang anak mo! </span>(set: $score to $score+1) <span class="emphasize"> Ayon sa WHO, hindi nirerekomenda ang pag-inom ng vitamin A supplement bilang parte ng routine bago manganak </span> maliban na lamang kung may malubhang kakulangan dito. Karaniwang nakukuha ang vitamin A mula sa pagkain ng prutas at gulay. Ang natural na vitamin A na ito ay walang masamang epekto sa ipinagbubuntis. Subalit, ang mga porma ng vitamin A (retinol at retinyl esters) na nakukuha mula sa mga supplements ay nakitaan ng masamang epekto sa sanggol na nasa sinapupunan. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pag-inom ng isang malakihang dose na lagpas ng 25,000 IU or araw-araw na pag-inom ng lagpas 10,000 IU sa unang 60 araw ng pagbubuntis </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Magkonsulta sa doktor sa iyong prenatal checkup tungkol sa mga kinakailangan at ipinagbabawal na vitamins o ibang mga gamot habang nagbubuntis. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Anembryonic_gestation.jpg/300px-Anembryonic_gestation.jpg' /> </div> <figcaption> <b>Pagkalaglag </b> <br> (pagkamatay ng sanggol sa sinapupunan) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Pius_Agbenorku/publication/236833309/figure/fig1/AS:305269440565270@1449793314120/A-baby-with-cleft-lip-and-palate-right-unilateral-complete.png'/> </div> <figcaption> <b> Orofacial cleft </b> <br> (biyak na labi o ngalangala) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.humpath.com/IMG/jpg_macrocephay_hydrocephaly_dysmorphism_21w_1.jpg' class="centerimg" /> </div> <figcaption> <b> Depormasyon sa ulo, utak, puso, ugat, o thymus </b> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://i.pinimg.com/originals/f8/0b/d0/f80bd0700155849637b4e7a116365aa3.png'/> </div> <figcaption> <b> Anomalya sa daluyan ng ihi </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 6]]

<span class="bigtext">(set: $typewriterText to "Eksena 6") (display: "Typewriter")</span> Ilang araw pa lamang nang nalaman mong buntis ka sa iyong unang anak. Dahil sa nerbyos ng unang pagbubuntis, marami kang binabasang mga article sa internet tungkol sa mga dapat paghandaan para sa anak niyo. May nabasa kang post sa Facebook na kailangan raw magpabakuna ng MMR dahil ang rubella ay delikado kay baby. Nabahala ka dahil hindi ka siguradong nakapagpabakuna ka na. { <style> img { max-width: 100%; max-height: 100%; </style> <img src=https://www.pewresearch.org/wp-content/uploads/2020/01/FT_20.01.06_MMRVaccine_feature.jpg> </div> } Ano ang iyong gagawin? [[Magpabakuna agad-agad habang bagong buntis ka pa lamang.| Magpabakuna kaagad ]] [[Magpakonsulta muna sa doktor upang siguraduhin kung nagpabakuna ka na. | Kumunsulta muna tungkol sa MMR vaccine]]

<span class="bigtext">(set: $typewriterText to "Eksena 7") (display: "Typewriter")</span> Ilang linggo mula nang ikaw ay nagpositive sa pagdadalang-tao, nilutuan ka ng asawa mo ng paborito mong fried porkchop. Kailan lang siya natutong magluto upang alagaan ka at ang iyong unang anak. Ngunit nung hiniwa mo ang porkchop nakita mong medyo mapula pa yung gitna. { <style> img { max-width: 100%; max-height: 100%; </style> <img src=https://nutriasia.com/wp-content/uploads/2017/10/fried-porkchop.png> </div> } Ano ang iyong gagawin? [[Kainin pa rin dahil pinag-hirapan ng asawa mo. Ito ang tinatawag nilang medium-rare.|Kainin nang medium-rare]] [[Hiwalayin ang hilaw na parte gamit ang kutsara at tinidor at kainin ang iba.|Hiwalayin ang hilaw na parte]] [[Lutuin muna nang maigi bago kainin.|Lutuin]]

<span class="bigtext">(set: $typewriterText to "Eksena 8") (display: "Typewriter")</span> Sa iyong ika-31 na linggo ng pagbubuntis, dumating ka sa bahay nang napakasakit ang ulo matapos ang mahaba at nakakapagod na araw sa trabaho. Nais mong uminom ng painkiller para makapagpahinga ka na nang maayos. Binuksan mo ang medicine cabinet at nakahanap ka ng iba’t-ibang klase ng painkillers. { <style> img { max-width: 100%; max-height: 100%; </style> <img src=https://cdn.britannica.com/53/143753-050-047EDA67/Aspirin-pills.jpg> </div> } Ano ang iyong gagawin? [[Uminom ng isang tabletang paracetamol.|Paracetamol]] [[Uminom ng limang tableta ng ibuprofen. |Ibuprofen]] [[Uminom ng tatlong tableta ng aspirin bawat anim na oras. |Aspirin]] [[Nakakasama sa sanggol ang painkillers, tiisin na lamang. |Tiisin na lamang]]

<span class="bigtext">(set: $typewriterText to "Eksena 9") (display: "Typewriter")</span> Ikaw ay nasa ika-apat na linggo ng pagbubuntis at hindi pa alam ng iyong mga kaibigan na ikaw ay nagdadalang tao. Niyaya ka ng bespren mong si Marie na mag shabu-shabu sa kanilang bahay sa Doña Juana kasama ang inyong hayskul barkada, “for old times’ sake” daw kuno. May pa-potluck din daw kung kaya’t sari-saring pica pica at dessert ang dadalhin ng iyong mga kaibigan. Bilang mahilig ka sa mga sinabawang ulam, nagdesisyon kang pumunta sa bahay ni Marie. Lingid sa iyong kaalaman na hihithit at iinom pala kayo sa inyong pagtitipon. Ang narinig mong “shabu-shabu” ay shabu lang pala, at ang paborito mong brownies at cookies ay may halo pala ng marijuana. May iilan ka ring kaibigan na humihithit ng marijuana. { <style> img { max-width: 100%; max-height: 100%; </style> <img src=https://m.dw.com/image/16462299_401.jpg> </div> } Ano ang iyong gagawin? [[Mag-shabu at kumain ng konting brownies bilang ika-apat na linggo mo pa lang naman.|Magshabu]] [[Yung brownies na may halong marijuana na lang ang kakainin mo. |Kumain ng brownies na may marijuana]] [[Tanggihan ang mga ilegal na droga at umuwi na lamang dahil makasasama ito sa iyo at sa iyong dinadalang sanggol. Hindi ka na kamo gumagawa ng ganung bagay.|Tumanggi sa alok ng droga]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="wrong">(set: $typewriterText to "Hala") (display: "Typewriter") </span> nanay, mali ito!</span> Hindi lang ito labag sa batas, kundi labag din sa kaligtasan ng inyong sanggol! <span class="emphasize"> Ang ilegal na droga ay ipinagbabawal sa buntis at nakakasama sa sanggol. </span> Kahit kaunting dami ng ilegal na droga man ang gamitin, walang siyentipikong pag-aaral na nagsasabing ligtas ito. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Paggamit ng mga ilegal na droga tulad ng shabu o marijuana</li> <li> Paglanghap ng usok ng marijuana </li> <li> Mga nakakastress na bagay na pupwedeng mag-udyok sa iyong gumamit ng mga ilegal na droga </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Kahit mga kasama mo lang ang gumagamit ng marijuana, ang usok nito ay may maraming kaparehong kemikal sa usok ng sigarilyo at puwede ring makapahamak sa iyo at sa sanggol. </li> <li> Kahit anong anyo ng marijuana - pagkain, pag-inom, paglagay sa balat (bilang cream o lotion), pag-vape, o paninigarilyo - ay nakakasama sa sanggol. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://3.bp.blogspot.com/-c4MaYDCMLzE/U6eo04FQbaI/AAAAAAAAMKs/q7HQJTbrd9w/s1600/SMALL+FOR+GESTATIONAL+AGE+(SGA)+BABIES.jpg' /> </div> <figcaption><b> Small for gestational age </b> <br> (Maliit para sa edad ng pagbubuntis) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://image.freepik.com/free-vector/futuristic-glowing-low-polygonal-connected-human-organs-brain-heart-dark-blue-background_67515-607.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Abnormalidad sa puso, utak, at pagdevelop ng nervous system </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://image.freepik.com/free-vector/futuristic-glowing-low-polygonal-connected-human-organs-brain-heart-dark-blue-background_67515-607.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Low birth weight </b> <br>(Mababang timbang ng sanggol sa kapanganakan) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.picclickimg.com/d/l400/pict/264292184228_/Kids-Room-Wall-Decor-Baby-Height-Growth-Chart.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Mga abnormalidad sa paglaki ng bata </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.earlydevelopmenttherapy.com/wp-content/uploads/infant-attention-span.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Problema sa atensyon </b> <br><b>at pagkatuto</b></br></figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 10]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="right">(set: $typewriterText to "Tamang-tama") (display: "Typewriter") </span> po ang desisyon ninyo, mommy!</span> Tayo'y sumunod sa batas at panatiliing healthy si baby! (set: $score to $score+1) <span class="emphasize"> Ang ilegal na droga ay ipinagbabawal sa buntis at nakakasama sa sanggol. </span> Kahit kaunting dami ng ilegal na droga man ang gamitin, walang siyentipikong pag-aaral na nagsasabing ligtas ito. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Paggamit ng mga ilegal na droga tulad ng shabu o marijuana</li> <li> Paglanghap ng usok ng marijuana </li> <li> Mga nakakastress na bagay na pupwedeng mag-udyok sa iyong gumamit ng mga ilegal na droga </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Kahit mga kasama mo lang ang gumagamit ng marijuana, ang usok nito ay may maraming kaparehong kemikal sa usok ng sigarilyo at puwede ring makapahamak sa iyo at sa sanggol. </li> <li> Kahit anong anyo ng marijuana - pagkain, pag-inom, paglagay sa balat (bilang cream o lotion), pag-vape, o paninigarilyo - ay nakakasama sa sanggol. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://3.bp.blogspot.com/-c4MaYDCMLzE/U6eo04FQbaI/AAAAAAAAMKs/q7HQJTbrd9w/s1600/SMALL+FOR+GESTATIONAL+AGE+(SGA)+BABIES.jpg' /> </div> <figcaption><b> Small for gestational age </b> <br> (Maliit para sa edad ng pagbubuntis) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://image.freepik.com/free-vector/futuristic-glowing-low-polygonal-connected-human-organs-brain-heart-dark-blue-background_67515-607.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Abnormalidad sa puso, utak, at pagdevelop ng nervous system </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://image.freepik.com/free-vector/futuristic-glowing-low-polygonal-connected-human-organs-brain-heart-dark-blue-background_67515-607.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Low birth weight </b> <br>(Mababang timbang ng sanggol sa kapanganakan) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.picclickimg.com/d/l400/pict/264292184228_/Kids-Room-Wall-Decor-Baby-Height-Growth-Chart.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Mga abnormalidad sa paglaki ng bata </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.earlydevelopmenttherapy.com/wp-content/uploads/infant-attention-span.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Problema sa atensyon </b> <br><b>at pagkatuto</b></br></figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 10]]

<span class="bigtext">(set: $typewriterText to "Eksena 10") (display: "Typewriter")</span> Isang gabi, hindi ka makatulog dahil sa ubo mo na may plema. Pangatlong araw na ito at gusto mo na itong mawala dahil nakaka-istorbo na ito sa iyong trabaho. Naalala mo noong naramdaman mo ang parehong sintomas bago ka nabuntis, niresetahan ka ng doktor ng 500 mg tetracycline 2x/day. May natira ka pang dalawang tableta ng tetracycline galing sa panahong iyon dahil gumaling na ang ubo mo bago pa maubos ang gamot. { <style> img { max-width: 100%; max-height: 100%; </style> <img src=https://d2cbg94ubxgsnp.cloudfront.net/Pictures/480x270//8/4/7/143847_shutterstock_1108827584.jpg> </div> } Ano ang iyong gagawin? [[Inumin ang dalawang tableta para mas mabilis gumaling ang ubo. Tutal, hindi mo naman nainom iyong sa umaga. |Uminom ng dalawang tableta]] [[Inumin ang isa ngayong gabi at ang kabila kinabukasan.|Uminom ng isang tableta]] [[Huwag inumin.|Huwag inumin]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="wrong">(set: $typewriterText to "Naku") (display: "Typewriter") </span>, delikado po ang inyong ginawa! </span> <span class="emphasize"> Inirerekomenda ang pag-iwas sa pagkain ng hilaw na karne, lalo na kapag buntis </span> Ito’y dahil sa pangamba ng posibilidad na magkaroon ng sakit na <i>toxoplasmosis </i>. Ang toxoplasmosis ay dulot ng parasitong <i> Toxoplasma gondii </i> na maaaring makuha sa hilaw na karne o mga pagkain at tubig na kontaminado ng dumi ng pusa. Kapag merong toxoplasmosis ang isang buntis, kadalasan walang halatang epekto o sintomas sa nakikita sa nanay. Ngunit, madaling lumilipat ang sakit na ito sa sanggol sa sinapupunan, at nagkakaroon ng congenital toxoplasmosis. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pagkain ng karne na hilaw o di lubos na luto </li> <li> Pagkain ng mga gulay at prutas na hindi hinugasan </li> <li> Paghawak sa kontaminadong lupa o tae ng pusa </li> <li>Paggamit ng kutsilyo at chopping board na pinanghiwa ng hilaw na karne para sa ibang mga putahe nang hindi pa nahuhugasan nang maigi. </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Lutuin nang maayos ang pagkain</li> <li> Hugasan nang maagi ang mga gulay at prutas para siguradong walang posibilidad na meron itong lupang nagdadala ng parasitong <i>Toxoplasma gondii </i> </li> <li> Palaging maghugas ng kamay gamit ang sabon</li> <li> Hugasan nang maigi ang mga kagamitan na ginamit sa hilaw na karne</li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://3pw8zx30ta4c3jegjv14ssuv-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/sites/2/2019/12/19-PSX-6049-kaylee-newborn-800x602.jpg' /> </div> <figcaption><b>Hydrocephaly </b> <br> (paglobo ng ulo ng sanggol dulot ng pagkaipon ng likido) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://proteinswebteam.github.io/interpro-blog/assets/media/images/posts/Final_Microcephaly2.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Microcephaly </b> <br> (maliit ang sukat ng ulo ng sanggol kung ikukumpara sa karaniwang laki) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.snugglebundl.co.uk/wp-content/uploads/2017/05/Baby-Brain-800x400.png' /> </div> <figcaption> <b> Neurodevelopmental disorders </b> <br>Hindi maayos na pagdebelop o pagbuo ng pag-iisip </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://macs.org.uk/wp-content/uploads/2017/06/xreece-framed.png.pagespeed.ic.mTbSHVbd63.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Micropthalmia </b> <br> (maliit na mata) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.statpearls.com/pictures/getimagecontent//11302' /> </div> <figcaption> <b> Chorioretinitis </b> <br> (inflammation sa mata) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://doktorbudak.files.wordpress.com/2013/08/hearing.jpeg'/> </div> <figcaption> <b> Pagkawala ng pandinig </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 8]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="wrong">(set: $typewriterText to "Naku") (display: "Typewriter") </span>, hindi po yata ito ang pinakamabuting desisyon, malamang meron pa ring parteng hilaw sa kinakain ninyo! </span> <span class="emphasize"> Inirerekomenda ang pag-iwas sa pagkain ng hilaw na karne, lalo na kapag buntis </span> Ito’y dahil sa pangamba ng posibilidad na magkaroon ng sakit na <i>toxoplasmosis </i>. Ang toxoplasmosis ay dulot ng parasitong <i> Toxoplasma gondii </i> na maaaring makuha sa hilaw na karne o mga pagkain at tubig na kontaminado ng dumi ng pusa. Kapag merong toxoplasmosis ang isang buntis, kadalasan walang halatang epekto o sintomas sa nakikita sa nanay. Ngunit, madaling lumilipat ang sakit na ito sa sanggol sa sinapupunan, at nagkakaroon ng congenital toxoplasmosis. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pagkain ng karne na hilaw o di lubos na luto </li> <li> Pagkain ng mga gulay at prutas na hindi hinugasan </li> <li> Paghawak sa kontaminadong lupa o tae ng pusa </li> <li>Paggamit ng kutsilyo at chopping board na pinanghiwa ng hilaw na karne para sa ibang mga putahe nang hindi pa nahuhugasan nang maigi. </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Lutuin nang maayos ang pagkain</li> <li> Hugasan nang maagi ang mga gulay at prutas para siguradong walang posibilidad na meron itong lupang nagdadala ng parasitong <i>Toxoplasma gondii </i> </li> <li> Palaging maghugas ng kamay gamit ang sabon</li> <li> Hugasan nang maigi ang mga kagamitan na ginamit sa hilaw na karne</li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://3pw8zx30ta4c3jegjv14ssuv-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/sites/2/2019/12/19-PSX-6049-kaylee-newborn-800x602.jpg' /> </div> <figcaption><b>Hydrocephaly </b> <br> (paglobo ng ulo ng sanggol dulot ng pagkaipon ng likido) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://proteinswebteam.github.io/interpro-blog/assets/media/images/posts/Final_Microcephaly2.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Microcephaly </b> <br> (maliit ang sukat ng ulo ng sanggol kung ikukumpara sa karaniwang laki) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.snugglebundl.co.uk/wp-content/uploads/2017/05/Baby-Brain-800x400.png' /> </div> <figcaption> <b> Neurodevelopmental disorders </b> <br>Hindi maayos na pagdebelop o pagbuo ng pag-iisip </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://macs.org.uk/wp-content/uploads/2017/06/xreece-framed.png.pagespeed.ic.mTbSHVbd63.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Micropthalmia </b> <br> (maliit na mata) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.statpearls.com/pictures/getimagecontent//11302' /> </div> <figcaption> <b> Chorioretinitis </b> <br> (inflammation sa mata) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://doktorbudak.files.wordpress.com/2013/08/hearing.jpeg'/> </div> <figcaption> <b> Pagkawala ng pandinig </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 8]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="right">(set: $typewriterText to "Tama") (display: "Typewriter") </span> po ang naging desisyon ninyo!</span> Swerte po si baby na kayo ang nanay niya!(set: $score to $score+1) <span class="emphasize"> Inirerekomenda ang pag-iwas sa pagkain ng hilaw na karne, lalo na kapag buntis </span> Ito’y dahil sa pangamba ng posibilidad na magkaroon ng sakit na <i>toxoplasmosis </i>. Ang toxoplasmosis ay dulot ng parasitong <i> Toxoplasma gondii </i> na maaaring makuha sa hilaw na karne o mga pagkain at tubig na kontaminado ng dumi ng pusa. Kapag merong toxoplasmosis ang isang buntis, kadalasan walang halatang epekto o sintomas sa nakikita sa nanay. Ngunit, madaling lumilipat ang sakit na ito sa sanggol sa sinapupunan, at nagkakaroon ng congenital toxoplasmosis. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pagkain ng karne na hilaw o di lubos na luto </li> <li> Pagkain ng mga gulay at prutas na hindi hinugasan </li> <li> Paghawak sa kontaminadong lupa o tae ng pusa </li> <li>Paggamit ng kutsilyo at chopping board na pinanghiwa ng hilaw na karne para sa ibang mga putahe nang hindi pa nahuhugasan nang maigi. </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Lutuin nang maayos ang pagkain</li> <li> Hugasan nang maagi ang mga gulay at prutas para siguradong walang posibilidad na meron itong lupang nagdadala ng parasitong <i>Toxoplasma gondii </i> </li> <li> Palaging maghugas ng kamay gamit ang sabon</li> <li> Hugasan nang maigi ang mga kagamitan na ginamit sa hilaw na karne</li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://3pw8zx30ta4c3jegjv14ssuv-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/sites/2/2019/12/19-PSX-6049-kaylee-newborn-800x602.jpg' /> </div> <figcaption><b>Hydrocephaly </b> <br> (paglobo ng ulo ng sanggol dulot ng pagkaipon ng likido) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://proteinswebteam.github.io/interpro-blog/assets/media/images/posts/Final_Microcephaly2.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Microcephaly </b> <br> (maliit ang sukat ng ulo ng sanggol kung ikukumpara sa karaniwang laki) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.snugglebundl.co.uk/wp-content/uploads/2017/05/Baby-Brain-800x400.png' /> </div> <figcaption> <b> Neurodevelopmental disorders </b> <br>Hindi maayos na pagdebelop o pagbuo ng pag-iisip </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://macs.org.uk/wp-content/uploads/2017/06/xreece-framed.png.pagespeed.ic.mTbSHVbd63.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Micropthalmia </b> <br> (maliit na mata) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.statpearls.com/pictures/getimagecontent//11302' /> </div> <figcaption> <b> Chorioretinitis </b> <br> (inflammation sa mata) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://doktorbudak.files.wordpress.com/2013/08/hearing.jpeg'/> </div> <figcaption> <b> Pagkawala ng pandinig </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 8]]

<span class="bigtext">(set: $typewriterText to "Kabuuang puntos") (display: "Typewriter")</span> Ang inyong kabuuang puntos mula sa inyong mga napiling desisyon ay: <span class="bigtext"> $score/10!</span> {<style> img { max-width: 100%; max-height: 100%; </style> <img src=https://www.collinsdictionary.com/images/full/trophy_270431966_1000.jpg> </div> } Salamat po sa paglalaro sa aming proyekto, at sana meroon kayong mahalagang natutunan tungkol sa mga teratogens at sa pag-iingat sa inyong sanggol habang buntis. Magtulungan tayo na siguraduhing ligtas ang paglaki ng inyong anak! Ano ang gusto ninyong gawin? [[Magsimula ulit sa umpisa.| Restart]] [[Tignan ang kabuuang listahan ng mga teratogens na natalakay sa kwento.| Listahan ng teratogens]]

(go-to: "Title Screen")

Pumili sa mga nalistang teratogens sa baba kung alin ang iyong babalikan. [[Alak o alcohol]] [[Paninigarilyo]] [[Mercury]] [[Isotretinoin]] [[Mataas na dami ng Vitamin A supplement]] [[Rubella]] [[Illegal na droga]] [[Analgesics]] [[Toxoplasma gondii]] [[Tetracycline]] [[Magsimula ulit sa umpisa| Restart]]

{  (set: $typewriterPos to 1)  |typewriterOutput>[]  (live: 60ms)[  (append: ?typewriterOutput)[(print: $typewriterText's $typewriterPos)]  (set: $typewriterPos to it + 1)  (if: $typewriterPos is $typewriterText's length + 1)[ (stop:) ] ] }

<div class="row"> <div class="col">  <span class="bigtext"> (set: $typewriterText to "Alak") (display: "Typewriter") </span> <span class="emphasize"> Mahigpit na ipinagbabawal ang pagkonsumo ng kahit anong dami at uri ng alcohol o alak </span> (maski San Mig Light pa yan). Add text here. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pagkonsumo ng kahit anong dami o uri ng alak </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Kapag nakagawian na ang pag-inom ng alak bago nabuntis, hindi pa huli ang lahat para tumigil sa pag-iinom. Kung maaari, iwasan ang pag-inom ng alak habang nagbubuntis pati na rin kung pinaghihinalaan pa lamang na buntis kayo. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.urmc.rochester.edu/MediaLibraries/URMCMedia/childrens-hospital/craniofacial/images/baby-cleft-lip.jpg'/> </div> <figcaption> <b>Pisikal na abnormalidad</b> <br> tulad ng maliit na butas ng mata, manipis na upper lip, makinis na balat sa pagitan ng ilong at upper lip (o ang tinatawag na philtrum), at maliit na ulo </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.healthynewbornnetwork.org/hnn-content/uploads/LBW-blog.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Low birth weight </b> <br> (mababang timbang sa kapanganakan) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://dphhs.mt.gov/portals/85/publichealth/documents/SchoolHealth/Photos/Neurologicaldisordersbrain.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Neurological na mga abnormalidad </b> <br> tulad ng mahinang memorya, balanse, at koordinasyon </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://elearningindustry.com/wp-content/uploads/2016/12/12-learning-building-blocks-can-use.jpeg'/> </div> <figcaption> <b> Diperensya sa pag-iisip </b> <br> Hirap sa pag-aaral (lalo na sa matematika), mababang IQ, delay sa pananalita </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.sciencemag.org/sites/default/files/styles/article_main_large/public/images/cc_DAAH33_16x9.jpg?itok=vFR1thX2' /> </div> <figcaption> <b> Problema sa puso, buto, at bato (kidney) </b> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://lauriemccabe.files.wordpress.com/2016/04/blurry-eye-chart.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Problema sa paningin at pandinig </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Bumalik sa kabuuang listahan ng mga teratogens na natalakay sa kwento.| Listahan ng teratogens]] [[Magsimula ulit sa umpisa.| Restart]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="bigtext"> (set: $typewriterText to "Paninigarilyo") (display: "Typewriter") </span> <span class="emphasize"> Hindi nirerekomenda ng mga doktor ang paninigarilyo habang buntis. </span> Ang tabako ay may sangkap ng nikotina, cotinine, cyanide, thiocyanate, lead, at carbon monoxide na pwedeng magdulot ng dagdag na panganib na magkaroon ng depekto sa pagbuo at paglaki ng sanggol sa sinapupunan. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Paninigarilyo </li> <li> Paglanghap ng usok ng sigarilyo (2nd hand smoking) </li> <li> E-cigarettes o vape (may nikotina rin ito) </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Kapag nakagawian na ang paninigarilyo bago nabuntis, hindi pa huli ang lahat para tumigil sa pag-yoyosi. Kung maaari, iwasan ang paninigarilyo habang nagbubuntis pati na rin kung pinaghihinalaan pa lamang na buntis kayo. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://3pw8zx30ta4c3jegjv14ssuv-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/sites/2/2019/12/19-PSX-6049-kaylee-newborn-800x602.jpg'/> </div> <figcaption> <b>Hydrocephaly </b> <br> (paglobo ng ulo ng sanggol dulot ng pagkaipon ng likido) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://proteinswebteam.github.io/interpro-blog/assets/media/images/posts/Final_Microcephaly2.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Microcephaly </b> <br> (maliit ang sukat ng ulo ng sanggol kung ikukumpara sa karaniwang laki) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Pius_Agbenorku/publication/236833309/figure/fig1/AS:305269440565270@1449793314120/A-baby-with-cleft-lip-and-palate-right-unilateral-complete.png' /> </div> <figcaption> <b> Cleft lip and palate </b> <br> (biyak na labi o ngalangala) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.cdc.gov/ncbddd/birthdefects/images/gastroschisis-web.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Gastrochitis </b> <br> (maling pagpwesto ng bituka sa labas ng katawan ng sanggol) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/publication/24231718/figure/fig1/AS:677714646274049@1538591171347/Note-the-small-right-hand-with-short-fingers.png' /> </div> <figcaption> <b> Deporma sa kamay </b> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.healthynewbornnetwork.org/hnn-content/uploads/LBW-blog.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Low birthweight </b> <br> (mababang timbang ng sanggol sa kapanganakan) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Bumalik sa kabuuang listahan ng mga teratogens na natalakay sa kwento.| Listahan ng teratogens]] [[Magsimula ulit sa umpisa.| Restart]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="bigtext"> (set: $typewriterText to "Mercury") (display: "Typewriter") </span> <span class="emphasize"> Ang mercury ay nakakasama sa ina at sa sanggol. </span> Maaari nitong apektuhan ang nervous system (ang utak at ang spinal cord), ang mga baga, at ang mga kidney ng buntis. Ito ay maaaring makapasok sa katawan sa pamamagitan ng: 1) paghawak nito, 2) paglanghap nito sa hangin, at 3) pag-inom ng kontaminadong tubig o pagkain ng mga malalaking isda tulad ng shark, marlin, mackerel, swordfish, tilefish, at tuna. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pagkain ng shark, marlin (malasugui), mackerel (tanguigue), swordfish, tilefish (matang-dagat), at tuna </li> <li> Mga sirang thermometer na hindi digital at mga basag na bumbilya </li> <li> Mercury fillings sa ngipin </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Kung nagtatrabaho sa dentista, sa minahan, o sa kung anumang trabaho na humahawak ng mercury, kausapin ang inyong boss sa mga pag-iingat na dapat gawin at kung maaari kayong gumawa ng iba pang tungkulin upang maiwasan ang inyong pagkakalantad sa mercury </li> <li> Kung nagpapadentista, ipaalam sa iyong dentista na kayo ay buntis upang hindi gamitan ng mercury fillings </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://proteinswebteam.github.io/interpro-blog/assets/media/images/posts/Final_Microcephaly2.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Microcephaly </b> <br> (maliit na ulo sa kapanganakan) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.allnews.ge//images/kidcrying.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Developmental delay </b> <br> (problema sa tamang kalalabasan ng paglaki) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Bumalik sa kabuuang listahan ng mga teratogens na natalakay sa kwento.| Listahan ng teratogens]] [[Magsimula ulit sa umpisa.| Restart]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="bigtext"> (set: $typewriterText to "Isotretinoin") (display: "Typewriter") </span> <span class="emphasize"> Ang gamot na isotretinoin ay malubhang nakakapinsala para sa sanggol sa sinapupunan bago pa man ito ipagbuntis. </span> Ang isotretinoin ay ginagamit upang gamutin ang mga malulubhang kaso ng tagihawat o <i> acne </i>. Ito ay klase ng gamot na mula sa vitamin A. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pag-inom ng kahit na anong dose ng isotretinoin bago at habang nagbubuntis. </li> <li> Pinakamahalagang hindi maexpose ang buntis sa gamot na ito sa ika-3 hanggang ika-5 linggo mula nang siya’y mabuntis. </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Ang isotretinoin ay isang prescription drug at maaari lamang inumin nang may tamang gabay ng doktor.</li> <li> Ipaalam sa doktor na nagreseta ng isotretinoin kung mayroong balak magbuntis upang maitigil ang pag-inom ng gamot buwan bago ang pina-planong pagbubuntis.</li> <li> Ang pagdami ng mga tagihawat habang nagdadalantao ay karaniwang sintomas ng pagbubuntis. Sa mga kaso nang malubhang breakout, mainam na kumunsulta sa doktor bago gumamit ng mga gamot.</li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Mehmet_Oc/publication/265393266/figure/fig1/AS:295771523043332@1447528834737/Dysmorphic-face-of-the-baby.png' /> </div> <figcaption> <b>Cranio-facial dysmorphism </b> <br> (depormasyon sa struktura ng ulo at mukha) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://i0.wp.com/images-prod.healthline.com/hlcmsresource/images/topic_centers/2018-7/Grade_III_microtia-1296x728-body.jpg?w=1155&h=1528'/> </div> <figcaption> <b> Microtia </b> <br> (maliit o hindi pagkabuo ng tainga) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://i.pinimg.com/originals/c5/d2/41/c5d24138122112798dc16e8d2ab886e1.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Micrognathia </b> <br> (maliit na panga) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Pius_Agbenorku/publication/236833309/figure/fig1/AS:305269440565270@1449793314120/A-baby-with-cleft-lip-and-palate-right-unilateral-complete.png'/> </div> <figcaption> <b> Cleft palate </b> <br> (pagkabingot) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Subhashchandra_Daga/publication/16723541/figure/fig1/AS:340325840244739@1458151411988/DiGeorges-syndrome-shows-abnormal-facies-with-receding-chin-and-low-set-ears.png' /> </div> <figcaption> <b> Thymic aplasia </b> <br> (hindi pagkadevelop ng thymus) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://st1.thehealthsite.com/wp-content/uploads/2019/11/Babys-heart.jpg?impolicy=Medium_Resize&w=1200&h=800'/> </div> <figcaption> <b> Cardiovascular defects </b> <br> (mga depekto sa puso at mga ugat) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.cdc.gov/ncbddd/childdevelopment/images/baby-brain-illustration-500px.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Pagkapurol ng utak </b> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Bumalik sa kabuuang listahan ng mga teratogens na natalakay sa kwento.| Listahan ng teratogens]] [[Magsimula ulit sa umpisa.| Restart]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="bigtext"> (set: $typewriterText to "Overdose sa Vitamin A Supplement") (display: "Typewriter") </span> <span class="emphasize"> Ayon sa WHO, hindi nirerekomenda ang pag-inom ng vitamin A supplement bilang parte ng routine bago manganak </span> maliban na lamang kung may malubhang kakulangan dito. Karaniwang nakukuha ang vitamin A mula sa pagkain ng prutas at gulay. Ang natural na vitamin A na ito ay walang masamang epekto sa ipinagbubuntis. Subalit, ang mga porma ng vitamin A (retinol at retinyl esters) na nakukuha mula sa mga supplements ay nakitaan ng masamang epekto sa sanggol na nasa sinapupunan. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pag-inom ng isang malakihang dose na lagpas ng 25,000 IU or araw-araw na pag-inom ng lagpas 10,000 IU sa unang 60 araw ng pagbubuntis </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Magkonsulta sa doktor sa iyong prenatal checkup tungkol sa mga kinakailangan at ipinagbabawal na vitamins o ibang mga gamot habang nagbubuntis. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Anembryonic_gestation.jpg/300px-Anembryonic_gestation.jpg' /> </div> <figcaption> <b>Pagkalaglag </b> <br> (pagkamatay ng sanggol sa sinapupunan) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.researchgate.net/profile/Pius_Agbenorku/publication/236833309/figure/fig1/AS:305269440565270@1449793314120/A-baby-with-cleft-lip-and-palate-right-unilateral-complete.png'/> </div> <figcaption> <b> Orofacial cleft </b> <br> (biyak na labi o ngalangala) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.humpath.com/IMG/jpg_macrocephay_hydrocephaly_dysmorphism_21w_1.jpg' class="centerimg" /> </div> <figcaption> <b> Depormasyon sa ulo, utak, puso, ugat, o thymus </b> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://i.pinimg.com/originals/f8/0b/d0/f80bd0700155849637b4e7a116365aa3.png'/> </div> <figcaption> <b> Anomalya sa daluyan ng ihi </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Bumalik sa kabuuang listahan ng mga teratogens na natalakay sa kwento.| Listahan ng teratogens]] [[Magsimula ulit sa umpisa.| Restart]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="bigtext"> (set: $typewriterText to "Rubella") (display: "Typewriter") </span> <span class="emphasize"> May mataas na tsansang malaglag o magkaroon ng malubhang birth defects ang sanggol kapag nagkaroon ng rubella o German measles ang isang buntis na di nabakunahan, lalo na sa unang trimester. </span> Ang rubella ay isang virus na karaniwang naipapasa sa pamamagitan ng pag-ubo o pag-bahin. Bagamat kadalasan ay walang sintomas o rashes lamang ang epekto nito sa mga buntis, maaari itong maipasa sa dinadalang sanggol at magdulot ng congenital rubella syndrome. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pakikipaghalubilo sa mga taong may rubella </li> <li> Pagbubuntis sa loob ng isang buwan pagkatapos magpabakuna ng MMR vaccine </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Ang MMR vaccine ay ligtas at may bisang 97% laban sa rubella </li> <li> Siguraduhin na kayo ay nabakunahan na bago magbuntis </li> <li> Hindi maaaring magpabakuna habang buntis dahil ito ay live attenuated virus (pinahinang anyo ng buhay na virus) </li> <li> Kung buntis na, magpabakuna na lamang pagkatapos manganak </li> <li> Agad na magpakonsulta sa doktor kung kayo ay magkaroon ng rubella habang buntis. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Anembryonic_gestation.jpg/300px-Anembryonic_gestation.jpg' /> </div> <figcaption> <b>Pagkalaglag </b> <br> (pagkamatay ng sanggol sa sinapupunan) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://doktorbudak.files.wordpress.com/2013/08/hearing.jpeg'/> </div> <figcaption> <b> Pagkawala ng pandinig </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://media.springernature.com/m685/springer-static/image/art%3A10.1038%2Fs41433-020-1115-6/MediaObjects/41433_2020_1115_Fig1_HTML.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Katarata </b> <br> (paglabo ng lente sa loob ng mata na nagdudulot ng panlalabo ng paningin) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://macs.org.uk/wp-content/uploads/2017/06/xreece-framed.png.pagespeed.ic.mTbSHVbd63.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Microphthalmia </b> <br>(abnormal na pagkaliit ng mata) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://image.freepik.com/free-vector/futuristic-glowing-low-polygonal-connected-human-organs-brain-heart-dark-blue-background_67515-607.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Depekto sa puso at sa pag-iisip </b> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://proteinswebteam.github.io/interpro-blog/assets/media/images/posts/Final_Microcephaly2.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Microcephaly </b> <br>(maliit ang sukat ng ulo ng sanggol kung ikukumpara sa karaniwang laki) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Bumalik sa kabuuang listahan ng mga teratogens na natalakay sa kwento.| Listahan ng teratogens]] [[Magsimula ulit sa umpisa.| Restart]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="bigtext"> (set: $typewriterText to "Ilegal na droga") (display: "Typewriter") </span> <span class="emphasize"> Ang ilegal na droga ay ipinagbabawal sa buntis at nakakasama sa sanggol. </span> Kahit kaunting dami ng ilegal na droga man ang gamitin, walang siyentipikong pag-aaral na nagsasabing ligtas ito. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Paggamit ng mga ilegal na droga tulad ng shabu o marijuana</li> <li> Paglanghap ng usok ng marijuana </li> <li> Mga nakakastress na bagay na pupwedeng mag-udyok sa iyong gumamit ng mga ilegal na droga </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Kahit mga kasama mo lang ang gumagamit ng marijuana, ang usok nito ay may maraming kaparehong kemikal sa usok ng sigarilyo at puwede ring makapahamak sa iyo at sa sanggol. </li> <li> Kahit anong anyo ng marijuana - pagkain, pag-inom, paglagay sa balat (bilang cream o lotion), pag-vape, o paninigarilyo - ay nakakasama sa sanggol. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://3.bp.blogspot.com/-c4MaYDCMLzE/U6eo04FQbaI/AAAAAAAAMKs/q7HQJTbrd9w/s1600/SMALL+FOR+GESTATIONAL+AGE+(SGA)+BABIES.jpg' /> </div> <figcaption><b> Small for gestational age </b> <br> (Maliit para sa edad ng pagbubuntis) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://image.freepik.com/free-vector/futuristic-glowing-low-polygonal-connected-human-organs-brain-heart-dark-blue-background_67515-607.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Abnormalidad sa puso, utak, at pagdevelop ng nervous system </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://image.freepik.com/free-vector/futuristic-glowing-low-polygonal-connected-human-organs-brain-heart-dark-blue-background_67515-607.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Low birth weight </b> <br>(Mababang timbang ng sanggol sa kapanganakan) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.picclickimg.com/d/l400/pict/264292184228_/Kids-Room-Wall-Decor-Baby-Height-Growth-Chart.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Mga abnormalidad sa paglaki ng bata </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.earlydevelopmenttherapy.com/wp-content/uploads/infant-attention-span.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Problema sa atensyon </b> <br><b>at pagkatuto</b></br></figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Bumalik sa kabuuang listahan ng mga teratogens na natalakay sa kwento.| Listahan ng teratogens]] [[Magsimula ulit sa umpisa.| Restart]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="bigtext"> (set: $typewriterText to "Analgesics o Painkillers") (display: "Typewriter") </span> <span class="emphasize"> Ang sobrang pag-inom ng analgesics o painkillers ay posibleng makasama sa dinadalang sanggol. </span> Paracetamol ang inirerekomendang analgesic para sa mga buntis at nagpapasuso. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Lubos na paggamit ng mga NSAID painkillers tulad ng aspirin o mefenamic acid </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Bagamat inirerekomenda ang paracetamol bilang analgesic sa mga buntis at nagpapasuso, mainam na iwasan ang pag-inom nito kung hindi naman kinakailangan </li> <li> Maraming mga gamot para sa ubo, sipon at sakit ng katawan ay naglalaman ng paracetamol. Dobleng ingat ang kinakailangan sa pag-inom nito upang maiwasan ang pag-overdose. Ilan sa mga ito ay <i> Neozep </i>, <i> Bioflu</i>, <i>Decolgen</i>, <i>Tuseran</i>, at <i>Alaxan</i>. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://learnmuscles.com/wp-content/uploads/2018/05/MaxPixel.freegreatpicture.com-Medical-Anatomy-Blood-Cells-Health-Red-Medicine-1813410.jpg' /> </div> <figcaption><b>Abnormal na daloy ng dugo sa sanggol </b> <br> na naging sanhi ng pagbaba ng lebel ng oxygen </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://americanpregnancy.org/wp-content/uploads/2012/04/enlow-amniotic-fluid-levels-oligohydramnioseslos-bajos-niveles-de-l%C3%ADquido-amni%C3%B3tico-oligohidramnios.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Reduced amniotic fluid </b> <br> (pagkaunti ng tubig sa sinapupunan) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSAdWIYzpADa5yEVRV3PEpTpLLrZfDNbiti3A&usqp=CAU' /> </div> <figcaption> <b> Neonatal pulmonary hypertension </b> <br>(hindi makakuha ng sapat na oxygen ang bagong silang na sanggol) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://is2-ssl.mzstatic.com/image/thumb/Purple114/v4/22/fb/b8/22fbb8f1-a7e3-98ee-0be6-0b9d12ee2d34/source/512x512bb.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Maagang pagsara ng ductus arteriosus ng sanggol </b> <br> (di akmang oras ng pagdebelop ng daluyan ng dugo ng sanggol) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Bumalik sa kabuuang listahan ng mga teratogens na natalakay sa kwento.| Listahan ng teratogens]] [[Magsimula ulit sa umpisa.| Restart]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="bigtext"> (set: $typewriterText to "Toxoplasma gondii") (display: "Typewriter") </span> <span class="emphasize"> Inirerekomenda ang pag-iwas sa pagkain ng hilaw na karne, lalo na kapag buntis </span> Ito’y dahil sa pangamba ng posibilidad na magkaroon ng sakit na <i>toxoplasmosis </i>. Ang toxoplasmosis ay dulot ng parasitong <i> Toxoplasma gondii </i> na maaaring makuha sa hilaw na karne o mga pagkain at tubig na kontaminado ng dumi ng pusa. Kapag merong toxoplasmosis ang isang buntis, kadalasan walang halatang epekto o sintomas sa nakikita sa nanay. Ngunit, madaling lumilipat ang sakit na ito sa sanggol sa sinapupunan, at nagkakaroon ng congenital toxoplasmosis. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pagkain ng karne na hilaw o di lubos na luto </li> <li> Pagkain ng mga gulay at prutas na hindi hinugasan </li> <li> Paghawak sa kontaminadong lupa o tae ng pusa </li> <li>Paggamit ng kutsilyo at chopping board na pinanghiwa ng hilaw na karne para sa ibang mga putahe nang hindi pa nahuhugasan nang maigi. </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Lutuin nang maayos ang pagkain</li> <li> Hugasan nang maagi ang mga gulay at prutas para siguradong walang posibilidad na meron itong lupang nagdadala ng parasitong <i>Toxoplasma gondii </i> </li> <li> Palaging maghugas ng kamay gamit ang sabon</li> <li> Hugasan nang maigi ang mga kagamitan na ginamit sa hilaw na karne</li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://3pw8zx30ta4c3jegjv14ssuv-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/sites/2/2019/12/19-PSX-6049-kaylee-newborn-800x602.jpg' /> </div> <figcaption><b>Hydrocephaly </b> <br> (paglobo ng ulo ng sanggol dulot ng pagkaipon ng likido) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://proteinswebteam.github.io/interpro-blog/assets/media/images/posts/Final_Microcephaly2.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Microcephaly </b> <br> (maliit ang sukat ng ulo ng sanggol kung ikukumpara sa karaniwang laki) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.snugglebundl.co.uk/wp-content/uploads/2017/05/Baby-Brain-800x400.png' /> </div> <figcaption> <b> Neurodevelopmental disorders </b> <br>Hindi maayos na pagdebelop o pagbuo ng pag-iisip </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://macs.org.uk/wp-content/uploads/2017/06/xreece-framed.png.pagespeed.ic.mTbSHVbd63.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Micropthalmia </b> <br> (maliit na mata) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.statpearls.com/pictures/getimagecontent//11302' /> </div> <figcaption> <b> Chorioretinitis </b> <br> (inflammation sa mata) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://doktorbudak.files.wordpress.com/2013/08/hearing.jpeg'/> </div> <figcaption> <b> Pagkawala ng pandinig </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Bumalik sa kabuuang listahan ng mga teratogens na natalakay sa kwento.| Listahan ng teratogens]] [[Magsimula ulit sa umpisa.| Restart]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="bigtext"> (set: $typewriterText to "Tetracycline") (display: "Typewriter") </span> <span class="emphasize"> Hindi nirerekomenda ang paggamit ng antibiotic na tetracycline, lalo na sa malalaking dose sa huling kalahati ng pagbubuntis. </span> Ang paggamit ng mababang dose lamang ng tetracycline habang buntis ay hindi karaniwang delikado. Ngunit, maaaring may iba pang risk factors sa isang buntis na nagpapataas ng tsansang magkaroon ng masamang epekto ang tetracycline. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Lubos na paggamit ng tetracycline sa huling 20 linggo ng pagbubuntis.</li> <li> Pag-inom ng kahit anong antibiotic na walang reseta ng doktor</li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Laging sundin ang payo ng doktor sa pag-inom ng mga antibiotic. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://cdn2.momjunction.com/wp-content/uploads/2015/02/What-Causes-Teeth-Discoloration-In-Babies1-624x702.jpg' /> </div> <figcaption><b> Diskolorasyon ng ngipin </b> <br> (Grayish-brown o dilaw na ngipin) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/be/%EB%B2%95%EB%9E%91%EC%A7%88%EC%A0%80%ED%98%95%EC%84%B1%EC%A6%9D.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Enamel hypoplasia at ibang mga depekto sa enamel</b> <br>(mas madaling masira ang ngipin dahil sa manipis na enamel)</br></figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.kasturihospitals.com/imageuploads/covered/2018/11/18/page-29.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Congenital limb malformations </b> <br>(abnormal na pagdevelop ng kamay, paa, braso, o binti) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.picclickimg.com/d/l400/pict/264292184228_/Kids-Room-Wall-Decor-Baby-Height-Growth-Chart.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Mga abnormalidad sa paglaki ng bata </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Bumalik sa kabuuang listahan ng mga teratogens na natalakay sa kwento.| Listahan ng teratogens]] [[Magsimula ulit sa umpisa.| Restart]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="wrong">(set: $typewriterText to "Naku") (display: "Typewriter") </span> nanay! Hindi po yan ligtas! </span> <span class="emphasize"> May mataas na tsansang malaglag o magkaroon ng malubhang birth defects ang sanggol kapag nagkaroon ng rubella o German measles ang isang buntis na di nabakunahan, lalo na sa unang trimester. </span> Ang rubella ay isang virus na karaniwang naipapasa sa pamamagitan ng pag-ubo o pag-bahin. Bagamat kadalasan ay walang sintomas o rashes lamang ang epekto nito sa mga buntis, maaari itong maipasa sa dinadalang sanggol at magdulot ng congenital rubella syndrome. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pakikipaghalubilo sa mga taong may rubella </li> <li> Pagbubuntis sa loob ng isang buwan pagkatapos magpabakuna ng MMR vaccine </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Ang MMR vaccine ay ligtas at may bisang 97% laban sa rubella </li> <li> Siguraduhin na kayo ay nabakunahan na bago magbuntis </li> <li> Hindi maaaring magpabakuna habang buntis dahil ito ay live attenuated virus (pinahinang anyo ng buhay na virus) </li> <li> Kung buntis na, magpabakuna na lamang pagkatapos manganak </li> <li> Agad na magpakonsulta sa doktor kung kayo ay magkaroon ng rubella habang buntis. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Anembryonic_gestation.jpg/300px-Anembryonic_gestation.jpg' /> </div> <figcaption> <b>Pagkalaglag </b> <br> (pagkamatay ng sanggol sa sinapupunan) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://doktorbudak.files.wordpress.com/2013/08/hearing.jpeg'/> </div> <figcaption> <b> Pagkawala ng pandinig </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://media.springernature.com/m685/springer-static/image/art%3A10.1038%2Fs41433-020-1115-6/MediaObjects/41433_2020_1115_Fig1_HTML.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Katarata </b> <br> (paglabo ng lente sa loob ng mata na nagdudulot ng panlalabo ng paningin) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://macs.org.uk/wp-content/uploads/2017/06/xreece-framed.png.pagespeed.ic.mTbSHVbd63.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Microphthalmia </b> <br>(abnormal na pagkaliit ng mata) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://image.freepik.com/free-vector/futuristic-glowing-low-polygonal-connected-human-organs-brain-heart-dark-blue-background_67515-607.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Depekto sa puso at sa pag-iisip </b> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://proteinswebteam.github.io/interpro-blog/assets/media/images/posts/Final_Microcephaly2.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Microcephaly </b> <br>(maliit ang sukat ng ulo ng sanggol kung ikukumpara sa karaniwang laki) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 7]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="right">(set: $typewriterText to "Tama") (display: "Typewriter") </span> kayo nanay! </span>(set: $score to $score+1) <span class="emphasize"> May mataas na tsansang malaglag o magkaroon ng malubhang birth defects ang sanggol kapag nagkaroon ng rubella o German measles ang isang buntis na di nabakunahan, lalo na sa unang trimester. </span> Ang rubella ay isang virus na karaniwang naipapasa sa pamamagitan ng pag-ubo o pag-bahin. Bagamat kadalasan ay walang sintomas o rashes lamang ang epekto nito sa mga buntis, maaari itong maipasa sa dinadalang sanggol at magdulot ng congenital rubella syndrome. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Pakikipaghalubilo sa mga taong may rubella </li> <li> Pagbubuntis sa loob ng isang buwan pagkatapos magpabakuna ng MMR vaccine </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Ang MMR vaccine ay ligtas at may bisang 97% laban sa rubella </li> <li> Siguraduhin na kayo ay nabakunahan na bago magbuntis </li> <li> Hindi maaaring magpabakuna habang buntis dahil ito ay live attenuated virus (pinahinang anyo ng buhay na virus) </li> <li> Kung buntis na, magpabakuna na lamang pagkatapos manganak </li> <li> Agad na magpakonsulta sa doktor kung kayo ay magkaroon ng rubella habang buntis. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Anembryonic_gestation.jpg/300px-Anembryonic_gestation.jpg' /> </div> <figcaption> <b>Pagkalaglag </b> <br> (pagkamatay ng sanggol sa sinapupunan) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://doktorbudak.files.wordpress.com/2013/08/hearing.jpeg'/> </div> <figcaption> <b> Pagkawala ng pandinig </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://media.springernature.com/m685/springer-static/image/art%3A10.1038%2Fs41433-020-1115-6/MediaObjects/41433_2020_1115_Fig1_HTML.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Katarata </b> <br> (paglabo ng lente sa loob ng mata na nagdudulot ng panlalabo ng paningin) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://macs.org.uk/wp-content/uploads/2017/06/xreece-framed.png.pagespeed.ic.mTbSHVbd63.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Microphthalmia </b> <br>(abnormal na pagkaliit ng mata) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://image.freepik.com/free-vector/futuristic-glowing-low-polygonal-connected-human-organs-brain-heart-dark-blue-background_67515-607.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Depekto sa puso at sa pag-iisip </b> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://proteinswebteam.github.io/interpro-blog/assets/media/images/posts/Final_Microcephaly2.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Microcephaly </b> <br>(maliit ang sukat ng ulo ng sanggol kung ikukumpara sa karaniwang laki) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 7]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="right">(set: $typewriterText to "Tama") (display: "Typewriter") </span> po ang naging desisyon ninyo!</span> Nawala na nga ang sakit ng ulo mo, di ka pa nakasakit sa baby mo!(set: $score to $score+1) <span class="emphasize"> Ang sobrang pag-inom ng analgesics o painkillers ay posibleng makasama sa dinadalang sanggol. </span> Paracetamol ang inirerekomendang analgesic para sa mga buntis at nagpapasuso. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Lubos na paggamit ng mga NSAID painkillers tulad ng aspirin o mefenamic acid </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Bagamat inirerekomenda ang paracetamol bilang analgesic sa mga buntis at nagpapasuso, mainam na iwasan ang pag-inom nito kung hindi naman kinakailangan </li> <li> Maraming mga gamot para sa ubo, sipon at sakit ng katawan ay naglalaman ng paracetamol. Dobleng ingat ang kinakailangan sa pag-inom nito upang maiwasan ang pag-overdose. Ilan sa mga ito ay <i> Neozep </i>, <i> Bioflu</i>, <i>Decolgen</i>, <i>Tuseran</i>, at <i>Alaxan</i>. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://learnmuscles.com/wp-content/uploads/2018/05/MaxPixel.freegreatpicture.com-Medical-Anatomy-Blood-Cells-Health-Red-Medicine-1813410.jpg' /> </div> <figcaption><b>Abnormal na daloy ng dugo sa sanggol </b> <br> na naging sanhi ng pagbaba ng lebel ng oxygen </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://americanpregnancy.org/wp-content/uploads/2012/04/enlow-amniotic-fluid-levels-oligohydramnioseslos-bajos-niveles-de-l%C3%ADquido-amni%C3%B3tico-oligohidramnios.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Reduced amniotic fluid </b> <br> (pagkaunti ng tubig sa sinapupunan) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSAdWIYzpADa5yEVRV3PEpTpLLrZfDNbiti3A&usqp=CAU' /> </div> <figcaption> <b> Neonatal pulmonary hypertension </b> <br>(hindi makakuha ng sapat na oxygen ang bagong silang na sanggol) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://is2-ssl.mzstatic.com/image/thumb/Purple114/v4/22/fb/b8/22fbb8f1-a7e3-98ee-0be6-0b9d12ee2d34/source/512x512bb.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Maagang pagsara ng ductus arteriosus ng sanggol </b> <br> (di akmang oras ng pagdebelop ng daluyan ng dugo ng sanggol) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 9]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="wrong">(set: $typewriterText to "Hala") (display: "Typewriter") </span> mali po ang naging desisyon ninyo!</span> Delikado ito para sa baby mo! <span class="emphasize"> Ang sobrang pag-inom ng analgesics o painkillers ay posibleng makasama sa dinadalang sanggol. </span> Paracetamol ang inirerekomendang analgesic para sa mga buntis at nagpapasuso. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Lubos na paggamit ng mga NSAID painkillers tulad ng aspirin o mefenamic acid </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Bagamat inirerekomenda ang paracetamol bilang analgesic sa mga buntis at nagpapasuso, mainam na iwasan ang pag-inom nito kung hindi naman kinakailangan </li> <li> Maraming mga gamot para sa ubo, sipon at sakit ng katawan ay naglalaman ng paracetamol. Dobleng ingat ang kinakailangan sa pag-inom nito upang maiwasan ang pag-overdose. Ilan sa mga ito ay <i> Neozep </i>, <i> Bioflu</i>, <i>Decolgen</i>, <i>Tuseran</i>, at <i>Alaxan</i>. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://learnmuscles.com/wp-content/uploads/2018/05/MaxPixel.freegreatpicture.com-Medical-Anatomy-Blood-Cells-Health-Red-Medicine-1813410.jpg' /> </div> <figcaption><b>Abnormal na daloy ng dugo sa sanggol </b> <br> na naging sanhi ng pagbaba ng lebel ng oxygen </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://americanpregnancy.org/wp-content/uploads/2012/04/enlow-amniotic-fluid-levels-oligohydramnioseslos-bajos-niveles-de-l%C3%ADquido-amni%C3%B3tico-oligohidramnios.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Reduced amniotic fluid </b> <br> (pagkaunti ng tubig sa sinapupunan) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSAdWIYzpADa5yEVRV3PEpTpLLrZfDNbiti3A&usqp=CAU' /> </div> <figcaption> <b> Neonatal pulmonary hypertension </b> <br>(hindi makakuha ng sapat na oxygen ang bagong silang na sanggol) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://is2-ssl.mzstatic.com/image/thumb/Purple114/v4/22/fb/b8/22fbb8f1-a7e3-98ee-0be6-0b9d12ee2d34/source/512x512bb.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Maagang pagsara ng ductus arteriosus ng sanggol </b> <br> (di akmang oras ng pagdebelop ng daluyan ng dugo ng sanggol) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 9]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="wrong">(set: $typewriterText to "Naku") (display: "Typewriter") </span> wag niyo naman pahirapan ang sarili ninyo, nanay!</span> May tamang gamot para rito! <span class="emphasize"> Ang sobrang pag-inom ng analgesics o painkillers ay posibleng makasama sa dinadalang sanggol. </span> Paracetamol ang inirerekomendang analgesic para sa mga buntis at nagpapasuso. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Lubos na paggamit ng mga NSAID painkillers tulad ng aspirin o mefenamic acid </li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Bagamat inirerekomenda ang paracetamol bilang analgesic sa mga buntis at nagpapasuso, mainam na iwasan ang pag-inom nito kung hindi naman kinakailangan </li> <li> Maraming mga gamot para sa ubo, sipon at sakit ng katawan ay naglalaman ng paracetamol. Dobleng ingat ang kinakailangan sa pag-inom nito upang maiwasan ang pag-overdose. Ilan sa mga ito ay <i> Neozep </i>, <i> Bioflu</i>, <i>Decolgen</i>, <i>Tuseran</i>, at <i>Alaxan</i>. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://learnmuscles.com/wp-content/uploads/2018/05/MaxPixel.freegreatpicture.com-Medical-Anatomy-Blood-Cells-Health-Red-Medicine-1813410.jpg' /> </div> <figcaption><b>Abnormal na daloy ng dugo sa sanggol </b> <br> na naging sanhi ng pagbaba ng lebel ng oxygen </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://americanpregnancy.org/wp-content/uploads/2012/04/enlow-amniotic-fluid-levels-oligohydramnioseslos-bajos-niveles-de-l%C3%ADquido-amni%C3%B3tico-oligohidramnios.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Reduced amniotic fluid </b> <br> (pagkaunti ng tubig sa sinapupunan) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSAdWIYzpADa5yEVRV3PEpTpLLrZfDNbiti3A&usqp=CAU' /> </div> <figcaption> <b> Neonatal pulmonary hypertension </b> <br>(hindi makakuha ng sapat na oxygen ang bagong silang na sanggol) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://is2-ssl.mzstatic.com/image/thumb/Purple114/v4/22/fb/b8/22fbb8f1-a7e3-98ee-0be6-0b9d12ee2d34/source/512x512bb.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Maagang pagsara ng ductus arteriosus ng sanggol </b> <br> (di akmang oras ng pagdebelop ng daluyan ng dugo ng sanggol) </br> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Magpatuloy sa kwento. | Scenario 9]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="wrong">(set: $typewriterText to "Hala") (display: "Typewriter") </span> mommy, hindi po ito ligtas!</span> <span class="emphasize"> Hindi nirerekomenda ang paggamit ng antibiotic na tetracycline, lalo na sa malalaking dose sa huling kalahati ng pagbubuntis. </span> Ang paggamit ng mababang dose lamang ng tetracycline habang buntis ay hindi karaniwang delikado. Ngunit, maaaring may iba pang risk factors sa isang buntis na nagpapataas ng tsansang magkaroon ng masamang epekto ang tetracycline. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Lubos na paggamit ng tetracycline sa huling 20 linggo ng pagbubuntis.</li> <li> Pag-inom ng kahit anong antibiotic na walang reseta ng doktor</li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Laging sundin ang payo ng doktor sa pag-inom ng mga antibiotic. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://cdn2.momjunction.com/wp-content/uploads/2015/02/What-Causes-Teeth-Discoloration-In-Babies1-624x702.jpg' /> </div> <figcaption><b> Diskolorasyon ng ngipin </b> <br> (Grayish-brown o dilaw na ngipin) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/be/%EB%B2%95%EB%9E%91%EC%A7%88%EC%A0%80%ED%98%95%EC%84%B1%EC%A6%9D.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Enamel hypoplasia at ibang mga depekto sa enamel</b> <br>(mas madaling masira ang ngipin dahil sa manipis na enamel)</br></figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.kasturihospitals.com/imageuploads/covered/2018/11/18/page-29.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Congenital limb malformations </b> <br>(abnormal na pagdevelop ng kamay, paa, braso, o binti) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.picclickimg.com/d/l400/pict/264292184228_/Kids-Room-Wall-Decor-Baby-Height-Growth-Chart.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Mga abnormalidad sa paglaki ng bata </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Tingnan ang iyong naging kabuuang puntos. | Total]]

<div class="row"> <div class="col">  <span class="emphasize"> <span class="right">(set: $typewriterText to "Tumpak") (display: "Typewriter") </span> ang sagot ninyo, nanay!</span> (set: $score to $score+1) <span class="emphasize"> Hindi nirerekomenda ang paggamit ng antibiotic na tetracycline, lalo na sa malalaking dose sa huling kalahati ng pagbubuntis. </span> Ang paggamit ng mababang dose lamang ng tetracycline habang buntis ay hindi karaniwang delikado. Ngunit, maaaring may iba pang risk factors sa isang buntis na nagpapataas ng tsansang magkaroon ng masamang epekto ang tetracycline. <div class="minirow"> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Iwasan </span> <ul> <li> Lubos na paggamit ng tetracycline sa huling 20 linggo ng pagbubuntis.</li> <li> Pag-inom ng kahit anong antibiotic na walang reseta ng doktor</li> </ul>} </div> <div class="minicol"> {<span class="emphasize"> Dapat Tandaan </span> <ul> <li> Laging sundin ang payo ng doktor sa pag-inom ng mga antibiotic. </li> </ul></div>} </div> </div> <div class="divider"></div>  <div class="col"> { <center> <span class="emphasize"> Mga Posibleng Epekto Sa Sanggol </span> </center> } {<div class="row"> { <div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://cdn2.momjunction.com/wp-content/uploads/2015/02/What-Causes-Teeth-Discoloration-In-Babies1-624x702.jpg' /> </div> <figcaption><b> Diskolorasyon ng ngipin </b> <br> (Grayish-brown o dilaw na ngipin) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/be/%EB%B2%95%EB%9E%91%EC%A7%88%EC%A0%80%ED%98%95%EC%84%B1%EC%A6%9D.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Enamel hypoplasia at ibang mga depekto sa enamel</b> <br>(mas madaling masira ang ngipin dahil sa manipis na enamel)</br></figcaption> </figure> </div>} </div>} { } {<div class="row"> {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.kasturihospitals.com/imageuploads/covered/2018/11/18/page-29.jpg' /> </div> <figcaption> <b> Congenital limb malformations </b> <br>(abnormal na pagdevelop ng kamay, paa, braso, o binti) </br> </figcaption> </figure> </div>} {<div class="col"> <figure> <div class="imgresize"> <img src='https://www.picclickimg.com/d/l400/pict/264292184228_/Kids-Room-Wall-Decor-Baby-Height-Growth-Chart.jpg'/> </div> <figcaption> <b> Mga abnormalidad sa paglaki ng bata </b> </figcaption> </figure> </div>} </div>} </div> </div> </div>   [[Tingnan ang iyong naging kabuuang puntos. | Total]]